Data Privacy – Điều khác biệt
Có vẻ hơi phồn thực, nhưng không ai có thể phủ nhận sự riêng tư (privacy) tạo nên sự khác biệt giữa loài người và loài vật. Nếu không cần sự riêng tư, có lẽ bây giờ con người vẫn tắm truồng lộ thiên, đi nặng tập thể hay giao phối bất cứ chỗ nào ngoài đường như heo, bò, gà…
Được tôn trọng sự riêng tư về sở thích, lo lắng, quan điểm, ý kiến, mối quan hệ, tình cảm…là nhu cầu chính đáng của loài người. Tuy vậy, thông tin này lại quá giá trị tới nỗi nhiều chủ thể khác muốn sở hữu.
– Bà 8 đầu hẻm muốn biết tất cả sự riêng tư của hàng xóm để trở thành người buôn chuyện giỏi nhất thế gian.
– Doanh nghiệp muốn hiểu tất tần tật về khách hàng để có thể quảng cáo trúng đích, để “next best action”, “next best offer”…
– Chính phủ muốn biết mọi thứ của người dân để bảo vệ an ninh quốc gia, nhà cầm quyền hay chính khách.
Ai cũng có lý do có vẻ như chính đáng nhưng ranh giới giữa vừa đủ hay quá giới hạn rất khó xác định.
Đa số người dùng Internet ở Việt Nam cho rằng mình là người tốt, người bình thường, chẳng có bí mật nào đáng kể nên không quan tâm đến sự riêng tư trên Internet. Tuy nhiên, trên thực tế, hậu quả có thể rất lớn và ảnh hưởng trực tiếp.
Cụ thể, có rất nhiều ứng dụng truy xuất dữ liệu nhạy cảm của bạn nhẹ danh bạ, địa điểm, định danh, lịch sử mua bán, sức khỏe (xem hình)…và chỉ cam kết đảm bảo dữ liệu của bạn bằng một chính sách có thể thay đổi bất kỳ khi nào. Xui xẻo hơn, nếu nhà cung cấp đó bị hacker tấn công thì dữ liệu đó có thể làm bạn mất bạn bè, mất tiền, thậm chí mất mạng.
Ở các nước phát triển, cụ thể như Châu Âu, Mỹ, Singapore, Úc…luật pháp quy định chặt chẽ về các biện pháp bảo mật thông tin riêng tư của người dùng nên doanh nghiệp phải nâng niu và bảo mật hết sức. Nước ta thì hành lang pháp lý bảo vệ người dùng cuối còn mơ hồ như đi trong đêm 30 nên sự cảnh giác cá nhân còn phải cao hơn nữa nếu muốn bảo vệ mình.
Nếu Tết này rảnh rỗi, hãy dành ít thời gian để đọc cuốn sách nhỏ 11 trang của Apple mới ra mắt ngày 28/1/2021 với tựa đề “A day in the life of your data”, tạm dịch “Một ngày bình thường với dữ liệu của bạn” (link trong Comment). Cuốn sách xoay quanh câu chuyện hết sức bình thường của một người cha và cô con gái nhỏ sẽ cho bạn thấy phần nào sự nguy hiểm của thế giới Internet.
Theo báo cáo của nhiều công ty nghiên cứu, data privacy sẽ trở thành một trong những vấn đề được quan tâm nhất trong 10 năm tới. Có thể xem chính sách bảo mật trên iOS 14 chính là tiếng chuông cảnh tỉnh đầu tiên, nếu Apple duy trì quan điểm và áp lực nay đối với tất cả các nhà phát triển, nó sẽ ảnh hưởng sâu rộng và có tác động rõ nét tới hành vi của nhà nhà phát triển cũng như nhận thức của người dùng trong tương lai gần.
Vậy chúng ta, những người dùng lương thiện, có thể làm được gì để bảo vệ bản thân mình?
